تاريخ : سه شنبه بیست و هفتم خرداد ۱۳۹۹ | 8:48 | نویسنده : محمد رسولی

 سه روش کاهش محسوس اضطراب و استرس

1. آرمیدگی تدریجی؛ این روش یک یا دو بار در روز، حدّاقل به مدّت ده دقیقه انجام می شود. در این روش هر یک از گروه های عضلانی اصلی بدن تان را سفت و بعد از آن، شل می کنید، تا اینکه عضلات شما کاملاً سست شوند. آرمیدگی، نظام پاسخی را درگیـر می سـازد که با انگیختگی ناشی از اضطراب رقابـت می کند. آرمیدگی یکی از روش های مقابله با واکنش های جسمی فشار روانی است.

  هنگام فشـار روانی در ماهیچه ها و عضلات تنش ایجـاد می شود و اگر یاد بگیریم که تنش یا کشیدگی ماهیچه ها را به کمک آرمیـدگی کاهش دهیم، خواهیم توانست استرس را به کنترل هشیار خود، در آوریم.

برای آرمیدگی، شیوه های مختلفی وجود دارد که یکی از شیوه ها، روش آرمیدگی جاکوبسن است و عبارت است از سفت و شل کردن شانزده گروه ماهیچۀ بدن که عبارتند از:

1- دست و ساعد راست   2- بازوی راست      

3-دست و ساعد چپ       4- بازوی چپ 

5- پیشانی                    6- بینی و چشم ها

7- فک ها و لب ها          8- گردن            

9- سینه و شانه ها        10- شکم  

11- ران راست              12- ساق پای راست 

13- پای راست             14- ران چپ         

15- ساق پای چپ        16- پای چپ

برای آرمیدگی به ترتیب، اعمال زیر را انجام دهید؛

1. روی صندلی، مبل یا تختخواب لم دهید، خود را شل کنید و آرام و عمیق نفس بکشید.

2. روی اولین گروه ماهیچه ها متمرکز شوید.

3. ماهیچه ها را به مدت 5 ثانیه سفت کنید.

4. ماهیچه ها را به تدریج شل کنید، در حالی که به خود می گویید: آرام، آرام،...

5. روی تفاوت بین سفت شدن و شل شدن ماهیچه ها متمرکز شوید.

6. پیش از آنکه به سراغ گروه دیگری از ماهیچه ها بروید، تمرین بالا را تکرار کنید.

7. همین مراحل را برای هریک از گروه های 16 گانۀ ماهیچه ها انجام دهید.

 2- روش مراقبۀ جاپا؛ آموزش یک مراقبۀ خوب را شروع می کنیم: اسم این مراقبه "جاپا" است و به طور کلی جاپا به معنی تکرار مداوم نام خداوند است. در مورد اسم این مراقبه، در بخش بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد. این جمله را به خاطر بسپارید:

"پروردگار ما که در آسمان ها هستی، نام تو مقدس باد"

در مکـانی ساکت، در هر حالتی که احسـاس راحتی می کنیـد، چشمان تان را ببندید و همه توجه خودتان را روی واژه "پروردگار" متمرکز کنید. مشاهده می کنید که این واژه بر صفحۀ داخلی ذهن تان نقش می بندد. این واژه را چندین بار با خودتان تکرار کنید. "پروردگار ، پروردگار ، پروردگار". همه انرژی خودتان را روی این واژه متمرکز کنید. اکنون کانون توجّه تان را بر واژۀ "ما" قرار دهید. مشاهده می کنید که این واژه بر صفحه داخلی ذهن تان نقش می بندد. فقط به این واژه بیندیشید و آن را بارها و بارها تکرار کنید.

و اکنون بخش بسیار عالی و وصف ناپذیر این تمرین از راه می رسد.

همۀ توجّه خودتان را به فضای خالی موجود در ذهـن خویش بین واژه های "پروردگار" و "ما" قرار بدهید. به مدت 10 یا 15 ثانیه در فضای بین این دو واژه بمانید و توجّه کنید که وقتی ذهن خودتان را در خلأ رها می کنید چه احساسی دارید. شکاف را مجسم کنید و با قرار گرفتن در آن ، ویژگی هایی همچون آرامش بخشی و نیرو بخشی را احساس کنید.

اکنون شما مراحل ورود به شکاف را آغاز کرده اید

ذهن ما عادت کرده به جای متمرکز شدن روی شکاف بین افکار، روی فکر متمرکز شود. پس بی گمان همیشه فکری برای متمرکز شدن خواهید داشت. اگر برای چند ثانیه از شکاف خارج شدید، فورا امّا به آرامی توجّه درونی خودتان را روی واژه نخستین "پروردگار" و سپس "ما" متمرکز کنید و دوباره به شکاف وارد شوید.

حالا توجّه خودتان را بر واژه بعدی؛ "که" قرار دهید و سپس در ذهن خود، به فضای بین این دو واژه ( ما و که) باز گردید. وقتی شکاف را احساس کردید به سمت واژه های بعدی پیشروی کنید. این تمرین را تا زمانی که به همۀ ده واژه بیندیشید تکرار کنید.

تجربۀ پر کردن شکاف ، به شما احساسی سرشار از آرامش و آسودگی می دهد. این احساس شادی بخش همان ارتباط آگاهانۀ ما با آرامش خداوندی است.

"همه مصیبت های بشر از آنجا شروع می شود که او نمی تواند در اتاقی تنها و در سکوت بنشیند"    پاسکال

همان طور که در بخش پیش اشاره شد، جاپا به معنی تکرار مداوم نام خداوند است!

صدای "آ" که در نام خداوند شنیده می شود، همان صدایی است که در دنیای پیرامون ما وجود دارد. برای مثال ما می توانیم صدای «آ» را در نام های خداوند مانند الله،کریشنا، خدا، گاد، بیابیم. وقتی صدای آ در شکاف بین افکار تکرار می گردد ، سبب می شود تا مدّتی طولانی با سرچشمۀ وجودی خود ارتباطی آگاهانه داشته باشیم. نه تنها صدای موجود در نام خداوند تقریباً در تمامی زبان های دنیا وجود دارد، بلکه این صدا تنها صدایی است که بدون هیچ تلاشی می توانیم آنرا تولید کنیم. نام خداوند در حالی بر زبان جاری می شود که دندان ها، زبان، لب ها و فک بی حرکت و ثابت باقی می مانند و با یکدیگر برخورد نمی کنند. در آن هنگام تنها صدایی که می توانیم تولید کنیم صدای "آ" یا همان صدای خداوند است!

"نام خداوند همچون دژ مستحکمی است که انسان نیکوکار به آن پناه می برد و در آن ایمن خواهد بود"

حالا اجازه دهید به سراغ ابزار نیرومندتری برویم تا با آن بتوانیم در شکاف بمانیم.

   کار خودمان را با تمرین بخش پیش شروع می کنیم. هنگامی که در سکوت مقدس در فضای بین واژه ها هستید، تکرار صدای "آ" را آغاز کنید. در ابتدا آرام به احساس یکی شدن با خداوند توجه کنید. سپس به صدای خداوند و به آرزوهای خود توجه کنید. اگر این کار بین افکار تکرار شود، به نوعی انرژی گیرنده تبدیل می گردد که انرژی معنوی خداوندی را در فضای زندگی شما آشکار می کند. نیروی خداوندی در جهان و در همه جا وجود دارد و هم اکنون نیز شما با آن ارتباط دارید.

هنگامی که در شکاف بین افکارتان هستید، ابتدا بر احساس پیوستگی به خداوند تمرکز کنید. سپس کانون توجه خودتان را بر مشاهدۀ سرازیر شدن وفور نعمت در زندگی تان قرار دهید و دلایل چگونگی انجام دادن این کار را به خدا بسپارید. فقط صدای خداوند یعنی صدای "آ" را تکرار کنید و بدانید که وفور نعمت به شکل متعالی ترین خوبی ها در همۀ اموری که به زندگی شما مربوط می شود متجلّی خواهد شد.

"قدرت روحی که با تمرین تمرکز به دست می آید، می تواند برای مهم ترین هدف یعنی پیوستن ما به خداوند استفاده شود. همان طور که قدرت جسمانی که با ورزش کردن به دست می آید، بعدها می تواند برای اهدافی مفید و سازنده باشد."               پاتانجالی

سه توصیۀ کوتاه دربارۀ مراقبه:

1. تکنیک های تمرکز ذهن را باید هر روز و بدون وقفه مورد استفاده قرار دهید. صبح زود بهترین زمان برای انجام این کار است.

2. تکنیک های تمرکز ذهن را در حالت نشسته انجام دهید. اگر دراز بکشید خوابتان می گیرد.

3. اگر وقت کافی برای تمرین های تمرکز ذهن ندارید، حتماً آن وقت را پیدا کنید. این تکنیک ها چند برابر زمانی را که صرف آنها می کنید به شما باز می گردانند. انجام این تمرین ها تنظیم کردن خویشتن است. درست به همان گونه ای که موتور ماشین خود را تنظیم می کنید. بیست دقیقه از هر روز خود را برای بهبود کارآیی خود به این تمرین ها اختصاص دهید.

3. تصوّرات هدایت شده: می توان با مجسّم کردن صحنه های آرام، آرمیدگی را در هُشیاری به وجود آورد. تصّور کنید هم اکنون در کنار دریا یا در یک استخر آب گرم در زیر یک آفتاب مطبوع دراز کشیده اید. آنچه هدف این تکنیک است احساس آرمیدگی اسـت، با مجسّم کـردن مکانهایی که فرد در آنجا احساس امنیت و آرامش دارد. هر چه تجسّم به واقعیّت نزدیک تر باشد، این آرمیدگی بیشتر حاصل می شود. اگر فرد بتواند چند بار در روز، هر بار به مدّت 5 دقیقه این کار را انجام دهد، باعث کاهش اضطراب می شود و آرمیدگی او افزایش می یابد.